Zoals hiervoor uiteengezet is het probleem van de in Nederland toenemende armoede een belangrijk aandachtspunt. Hoewel de toenemende kloof tussen arm en rijk en ook het probleem van de armoede een probleem is van mondiale orde, zoeken we de oplossingen vooralsnog zo dicht mogelijk bij huis. Daarom is 360Zuid ook samenwerkingspartner in het plaatselijke (Maastrichtse) initiatief “Samen uit de Armoede”. Afgezien van de blijvende agendering op de agenda van de beleidsuitvoering, is 360Zuid gericht op het vinden en ondersteunen van structurele oplossingen voor dit problem. Tot de mogelijke structurele oplossingen behoort een radicale herziening van ons stelsel van sociale zekerheid, resp. de vervanging daarvan door de invoering van een onvoorwaardelijk basisinkomen. Hieronder zullen we kort schetsen, wat wij onder “Onvoorwaardelijk Basisinkomen” verstaan.
De meningen zijn nog verdeeld over de ideale hoogte van een basisinkomen. Deze discussie laten we hier buiten beschouwing.
- Het kostwinner-principe verdwijnt. Niemand is nog totaal financieel afhankelijk van een partner.
-
Iedereen zal in staat zijn om te kunnen voorzien in de meest basale kosten van levensonderhoud. Dakloosheid, honger en schulden kunnen worden uitgebannen.
-
Een basisinkomen is goed voor het gezinsleven. Ouders die dat willen kunnen zich primair richten op de zorg voor hun kinderen. Dit zal de kwaliteit van de opvoeding ten goede komen.
-
Je hoeft niet om het even welk werk te accepteren. Je kunt vanuit een sterkere positie onderhandelen met degene die je een betaalde baan aanbiedt. Daardoor kun je betere arbeidsomstandigheden eisen. En bijvoorbeeld een hoger salaris. Salarisverhoging (dus meer koopkracht) voor meer mensen is goed.
-
Wanneer niemand meer verplicht hoeft te werken zullen veel mensen waarschijnlijk minder uren gaan werken, waardoor er meer ruimte beschikbaar komt op de betaalde arbeidsmarkt. De beschikbaarheid van betaalde functies zal dus groeien, in tegenstelling tot de huidige situatie.
-
Je kunt meer invloed krijgen op het werk zelf, en op het functioneren van je bedrijf. Hierdoor krijg je dus meer greep op je eigen functioneren, en daarmee ook meer maatschappelijke verantwoordelijkheid.
-
Je kunt makkelijker ontslag nemen.
-
Een wereldwijd ingevoerd basisinkomen zal een veel evenwichtigere wereldhandel tot gevolg hebben. Dit zal een sterke toename van de welvaart in ontwikkelingslanden tot gevolg hebben. Daardoor zal economische migratie, op zoek naar welvaart in rijkere delen van de wereld, afnemen. Ook zal de noodzaak voor mensen in ontwikkelingslanden om roofbouw te plegen op de natuur sterk afnemen.
-
De productie van goederen en diensten kan door een verdere mechanisering en automatisering efficiënter en kwantitatief beter worden uitgevoerd.
- Vasthouden aan het streven naar volledige werkgelegenheid boven automatisering dwingt veel mensen tot het verrichten van onnodig geestdodend en mensonwaardig werk. Kostbare levenstijd wordt op deze manier zinloos verbruikt en kan tegelijkertijd niet meer zinvol worden aangewend. De menselijke waardigheid wordt op deze manier geminacht.
- Veel administratieve rompslomp wordt overbodig. Dit bespaart veel tijd, energie, geld, papier en ergernis. Ambtenaren hoeven niet meer dag in dag uit formulieren te bekijken en duizend-en-één bureaucratische regeltjes proberen te handhaven. Ook zij kunnen na invoering van het basisinkomen hun leven eindelijk naar eigen inzicht invullen met vrijwillig gekozen activiteiten.” (http://basisinkomen.nl/wat-is-een-basisinkomen/)
De Vereniging hanteert in navolging van haar Duitse zusterorganisatie “Netzwerk Grundeinkommen” 4 criteria voor het Onvoorwaardelijk Basisinkomen (Zie: https://www.facebook.com/NetzwerkGrundeinkommen/posts/ 1041305765887453):
(1) Het is een universeel recht voor iedere mens. Universeel : Elke persoon, ongeacht leeftijd, afkomst, woonplaats, beroep etc. heeft recht om deze toewijzing te ontvangen.
(2) Er is geen vermogens- en/of inkomenstoets. Individueel : Iedereen heeft het recht om een OBI op individuele basis. Dit is de enige manier om de privacy te garanderen en om de controle over andere mensen te voorkomen. OBI zal onafhankelijk van de burgerlijke staat, samenwonen of huishoudelijke configuratie of van het inkomen of eigendom van andere huishoudelijke- of familieleden zijn.
(3) Het bedrag is hoog genoeg voor een menswaardig bestaan. Hoog genoeg : Het bedrag moet zorgen voor een fatsoenlijke levensstandaard, die aan de sociale en culturele normen voldoet in het betrokken land. Het moet materiële armoede te voorkomen en bieden de mogelijkheid om te participeren in de samenleving en in waardigheid te leven.
(4) Er is geen dwang tot arbeid of tegenprestatie. Onvoorwaardelijk : als een mensenrecht is het OBI niet afhankelijk van enige voorwaarden, of een verplichting om betaald werk te nemen, om te worden betrokken bij de dienstverlening aan de gemeenschap, of zich te gedragen volgens de traditionele rolpatronen. Noch zal het onderworpen zijn aan inkomen, spaargeld of eigendom grenzen.
In de Nederland zijn inmiddels meer dan twintig grotere gemeenten, die (onder wetenschappelijke begeleiding) een experiment op het terrein van het Basisinkomen willen gaan uitvoeren. Ook is Maastricht is door “Samen uit de Armoede” een voorstel voor een dergelijk experiment bij het Gemeentebestuur ingediend. Overleg met de verantwoordelijke Wethouder is nog gaande. Tijdens het 25-jarig jubileum van de Nederlandse Vereniging Basisinkomen, dat op 20-31 januari in Maastricht gehouden werd, heeft de wethouder zich voor het eerst in positieve zin uitgelaten over een dergelijk experiment. De Stichting SUDA zal hierover op korte termijn met het Gemeentebestuur nader in overleg treden. Zodra er concrete afspraken gemaakt zijn, zullen deze op deze website gepubliceerd worden.
Op dit moment lijkt de grootste hindernis voor de uitvoering van een Experiment Basisinkomen (in Maastricht en in de andere betrokken Gemeentes) gelegen in het feit, dat de verantwoordelijk staatssecretaris, mevr. Jette Klijnsma, zich tot op heden een onverbiddelijk tegenstander van dergelijke experimenten heeft betoond.
