Stichting 360Zuid
als beweging
360Zuid functioneert als beweging met een vaste kern, die bestaat uit de bestuursleden en haar adviseurs, gecompleteerd met een uitgebreid netwerk van geïnteresseerden en/of geestverwanten en een groep geïnstitutionaliseerde samenwerkingspartners, die in wisselende samenstellingen samenwerken aan de analyse, de verheldering en het uitwerken van oplossingsrichtingen voor zeer uiteenlopende maatschappelijke vraagstukken. De werkwijze van 360Zuid wordt gekenmerkt door het formeren van probleem-afhankelijke strategische allianties. 360Zuid vervult in deze allianties in de regel een coördinerende regierol.
Gunstige fysieke omgeving als randvoorwaarde
Sociale innovatie gedijt alleen in een gunstige fysieke omgeving. Sociale innovators hebben een plaats nodig om hun ideeën te ontwikkelen en toe te passen. Zonder toegang tot hulpbronnen en ondersteunende structuren hebben zelfs de beste ideeën moeite om van de grond te komen. 360Zuid heeft dit aan den lijve ondervonden, daar zij tot en met 2019 niet kon beschikken over een vaste fysieke locatie. In de periode 2014-2019 zijn weliswaar diverse maatschappelijke projecten en activiteiten met succes ter hand genomen, maar deze misten de gewenste opschaling en draagvlak, die tot stand komt in een fysieke en open ontmoetingslocatie, waar gelijkgestemden elkaar kunnen treffen en waar zij ideeën, kennis en ervaring kunnen uitwisselen en elkaar zo wederzijds kunnen inspireren en versterken.
360Zuid & experiment “Groene Loper Lab”
Een dergelijke fysieke omgeving heeft 360Zuid pas begin 2020 gevonden in het ‘Groene Loper Lab’. Het Groene Loper Lab is een maatschappelijke experimenteerruimte, die de Gemeente Maastricht tijdelijk ter beschikking heeft gesteld aan een aantal maatschappelijke initiatieven. Het Lab is gevestigd in de voormalige Theresiaschool aan de President Rooseveltlaan (sinds de voltooiing van de A2-tunnel een onderdeel van “De Groene Loper”) te Maastricht. Het Groene Loper Lab is begin 2020 door de Gemeente Maastricht gefaciliteerd als maatschappelijk experiment vanuit de overtuiging, dat de ontwikkelingen rond de Groene Loper de “leefwereld” en de “systeemwereld” dichter bij elkaar kunnen brengen en uiteindelijk samen een nieuw maatschappelijk middenveld kunnen vormen. Gaandeweg zijn 360Zuid en de overige deelnemers aan dit experiment tot het inzicht gekomen, dat dit experiment nadrukkelijk gekoppeld moet worden aan de beleidsvoornemens van de Gemeente Maastricht rond “Burger- en Overheidsparticipatie”. Voorheen kenden wij slechts het principe van “inspraak” kenden, waarbij de burger zijn stem mocht laten horen, zonder overigens een bindende invloed op hert beleid te hebben. Bij Burgerparticipatie heeft de burger binnen door de overheid gestelde kaders aanzienlijk meer invloed op de beleidsuitvoering, terwijl bij Overheidsparticipatie aan de burgers zelfs een initiërende rol toekomt en aan de overheid een faciliterende. Burger- en Overheidsparticipatie zijn in feite complementair aan elkaar: de leef- en systeemwereld vormen idealiter één ecosysteem, waarbinnen al naar gelang de aard van het onderwerp, beleidsterrein of uitvoeringstaak het initiatief of de kartrekkersrol bij de overheid, resp. bij de burgers of buurtbewoners berust.
vervolg
Een dergelijke verhouding veronderstelt gelijkwaardigheid, vertrouwen, transparantie, de bereidheid tot experimenterend leren en openheid voor maatschappelijke vernieuwing. Bij Burgerparticipatie heeft de burger binnen door de overheid gestelde kaders aanzienlijk meer invloed op de beleidsuitvoering, terwijl bij Overheidsparticipatie aan de burgers zelfs een initiërende rol toekomt en aan de overheid een faciliterende. Burger- en Overheidsparticipatie zijn in feite complementair aan elkaar: de leef- en systeemwereld vormen idealiter één ecosysteem, waarbinnen al naar gelang de aard van het onderwerp, beleidsterrein of uitvoeringstaak het initiatief of de kartrekkersrol bij de overheid, resp. bij de burgers of buurtbewoners berust. Een dergelijke verhouding veronderstelt gelijkwaardigheid, vertrouwen, transparantie, de bereidheid tot experimenterend leren en openheid voor maatschappelijke vernieuwing.
De kloof tussen overheid & bewoners
De achterliggende gedachte achter dit maatschappelijk experiment is dat van daaruit een verbindende rol vervuld zou kunnen worden tussen de leef- en systeemwereld (dat wil zeggen: tussen de burgers en de lokale overheid). Deze gedachte was op haar beurt weer ingegeven door de binnen het gemeentelijk apparaat in de loop van 2019 gegroeide en breed gedragen belangstelling voor burger- en overheidsparticipatie. De belangstelling en voorkeur van 360Zuid gaat vooral uit naar maatschappelijk vraagstukken op het grensvlak van de leef- en systeemwereld, d.w.z. van burgers en buurten in relatie tot de overheid en ambtelijke organisaties. Daar is de grootste maatschappelijke winst (toegevoegde waarde) te boeken. Reden waarom 360Zuid bereid en in staat was een om binnen het Groene Loper Lab de rol van voortrekker op zich te nemen. Sociale Innovators vinden in het Groene Loper Lab een passende functionele werkomgeving met de daarbij behorende voorzieningen. Daarnaast draagt de aanwezigheid van ongestructureerde sociale ruimtes in het Groene Loper Lab bij aan de serendipiteit. De balans tussen beiden creëert een dynamiek, die de ontwikkeling van nieuwe ideeën stimuleert. Het Groene Loper Lab is een open werkgemeenschap voor sociale innovatie. Het Lab vormt een gunstig werkklimaat voor sociale innovatie door het samenbrengen van een professionele diversiteit aan mensen in een inspirerende omgeving. In het Lab vinden uiteenlopende activiteiten en evenementen plaats met een sociaal, cultureel of educatief karakter, die het leggen van samenwerkingsrelaties ondersteunen en die nieuwe gedachten of nieuwe werkwijzen stimuleren.